Czujniki i sygnalizatory czadu

Tlenek węgla potocznie nazywany czadem jest przyczyną wielu tragedii. Tylko w Polsce każdego roku śmierć ponosi 40 osób, a 800 wymaga hospitalizacji.

Jedynym sposobem na uniknięcie tragedii spowodowanej zatruciem tym bezwonnym i bezbarwnym gazem jest montaż czujników, ponieważ odpowiednio wcześniej poinformują one o pojawiającym się zagrożeniu w postaci niebezpiecznego dla zdrowia stężenia czadu w powietrzu.

Na rynku jest dostępnych coraz więcej różnorodnych detektorów. Sprzedają je zarówno wyspecjalizowane firmy, jak i duże sieci czy dyskonty. W tym artykule pokażemy na co zwracać uwagę przy wyborze sygnalizatora czadu i dokonamy porównań kilku losowo wybranych urządzeń dostępnych na polskim rynku.

Jak powstaje czad?

Tlenek węgla (CO) to gaz silnie trujący, bezzapachowy i bezbarwny, który powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw płynnych i stałych. Może powstawać zarówno w popularnych junkersach (czyli piecykach gazowych wykorzystywanych m.in. do podgrzewania wody), jak i w przypadku pieców na węgiel czy ropę naftową powszechnie wykorzystywanych do ogrzewania domów.

Najbardziej na działanie tlenku węgla narażone są osoby, które nie dokonują regularnych przeglądów swojej instalacji wentylacyjnej. To właśnie brak prawidłowej cyrkulacji powietrza, spowodowanej niedrożnym kominem oraz zamkniętymi, szczelnymi oknami jest częstą przyczyną tragedii. Dlatego tak ważne jest, aby często wietrzyć mieszkanie i pamiętać o systematycznych przeglądach kominiarskich.

Dlaczego tlenek węgla jest aż tak niebezpieczny?

Nawet niewielka dawka czadu może niekorzystnie oddziaływać na zdrowie człowieka. Tlenek węgla dostając się do krwioobiegu łączy się z hemoglobiną dużo szybciej niż tlen, tworząc tzw. karboksyhemoglobinę zmniejszającą zdolność krwi do transportu tlenu, tym samym blokując jego dopływ do organizmu. Następstwem niedotlenienia organizmu są nieodwracalne uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, zawały serca, a w skrajnych przypadkach śmierć.

Oddziaływanie czadu na organizm związane jest nie tylko z wysokością stężenia tego gazu w powietrzu, ale również z czasem przebywania w zatrutym środowisku, aktywnością ruchową oraz indywidualnymi predyspozycjami każdego człowieka.

Generalnie przyjmuje się, że wdychanie gazu o stężeniu 200 ppm (ang. parts per million – ilość cząsteczek CO w 1 milionie cząsteczek powietrza) przez 2 – 3 godziny spowoduje lekki ból głowy, zmęczenie, czy nudności. Natomiast stężenie 12800 ppm w czasie 1 – 3 minut bezpośrednio prowadzi do zgonu.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze czujnika czadu?

Stosowanie czujników tlenku węgla to jedyny skuteczny sposób na wczesne wykrywanie niebezpiecznego stężenia tego gazu w powietrzu.

Porównaliśmy kilka modeli sygnalizatorów dostępnych na polskim rynku: MAXI/K-CO, detektor gazu i czadu Cabletech, JB-C686L z oferty Biedronki, El-Home CD-70A4, Eura CD-41A2 oraz Kidde 10LLCO.

Wrażliwość na tlenek węgla i sposób alarmowania

Rodzaj zasilania

Straż pożarna jasno wskazuje, że najlepsze czujniki wykrywające czad to te zasilane na baterie. Są one niezależne od prądu sieciowego i pracują nawet w sytuacjach awarii linii energetycznych. Tę opinię potwierdzają statystyki, w ramach których stwierdza się, że znaczna część zatruć CO następuje w sytuacji braku prądu.

Zasilanie bateryjne posiadają czujniki JB-C686L, 10LLCO oraz CD-70A4.

Zarówno czujnik zakupiony w jednym z dyskontów jak i EL Home CD-70A4, działają na 3 tradycyjne paluszki AA, które można samodzielnie wymieniać.

W przypadku sygnalizatora CD-70A4 zużycie baterii jest sygnalizowane alarmem akustycznym i optycznym, a na ekranie wyświetla się piktogram informujący o konieczności jej wymiany.

10LLCO z kolei posiada wbudowaną baterię, która powinna wystarczyć na zakładany 10-letni okres pracy sygnalizatora. Po upływie tego czasu (licząc od daty aktywacji urządzenia), czujnik poinformuje o zakończeniu żywota oraz wymogu jego wymiany.

Badania i certyfikaty

Przy wyborze czujnika czadu warto zwrócić uwagę na badania i certyfikaty, które posiada sygnalizator.

JB-C686L, został sprawdzony przez firmę Dekra, ale wyłącznie pod kątem zweryfikowania poprawności wystawienia dokumentacji urządzenia, co w praktyce oznacza, że nie testowano reakcji urządzenia na czad.

Na opakowaniach urządzeń Cabeltech i MAXI/K nie znaleźliśmy żadnych informacji odnośnie badań czy certyfikatów.

Czujniki Eura CD-41A2 oraz EL Home CD-70A4 zostały dodatkowo przebadane w Polsce stricte pod kątem wykrywania stężenia czadu. W tym pierwszym przypadku potwierdzone jest to załączonym dodatkowym certyfikatem zaświadczającym zareagowanie czujnika na stężenie 300 ppm.

Natomiast na opakowaniu sygnalizatora EL Home możemy znaleźć informację pod postacią naklejki z numerem seryjnym urządzenia, datą i miejscem testu.

Czujnik Kidde 10LLCO posiada pozytywną opinię CNBOP, co w praktyce oznacza, że został przebadany przez Centrum Badawcze Państwowej Straży Pożarnej.

Wyświetlacz LCD, termometr i przycisk testu

Część opisywanych czujników tlenku węgla wyposażona jest w wyświetlacz LCD, ale tylko EL Home CD-70A4 pozwala nam na odczyt temperatury w pomieszczeniu.

Informacja ta pozwala zachować pewność, że sensor urządzenia będzie pracował w odpowiednich dla siebie warunkach, czyli w temperaturze nie przekraczającej 45 stopni Celsjusza, która jest krytyczną wartością dla jego wytrzymałości.

Pozornie wydaje się, że tak wysoka temperatura nie występuje w mieszkaniach i domach. Jest to informacja kierowana przede wszystkim dla mieszkańców tzw. „starego budownictwa”, posiadaczy pieców kaflowych przy których temperatura w odległości ok. 1 metra od paleniska często przekracza 50 stopni Celsjusza, co ma wpływ na prawidłową pracę czujnika.

Istotnym elementem każdego czujnika jest przycisk testu, który umożliwia nam sprawdzenie działania sygnalizatora. Z opisywanych urządzeń tylko sprzęt marki Cabletech nie posiada takiej funkcji co stawia go na przegranej pozycji w stosunku do konkurencji.

Gwarancja

Na rynku sygnalizatorów czadu duże znaczenia ma również gwarancja, która często równa jest żywotności pracy sensora, dlatego tylko sprawdzeni producenci nie boją się jej wydłużać.

Zarówno sygnalizator Eura CD-41A2 jak i Kidde posiadają gwarancją ważną dłużej niż porównywana konkurencja.

Podsumowanie

Sygnalizatory JB-C686L, Cabeltech i MAXI/K są dostępne w bardzo przystępnej cenie ok. 70 zł. Okres objęty darmową naprawą serwisową to 2 lata, co równoznaczne jest z brakiem dodatkowej odpowiedzialności ze strony producenta.

Najtańsze detektory, jak to zwykle bywa ze sprzętem z najniższej półki niestety nie dają gwarancji prawidłowego zadziałania w sytuacji kryzysowej stąd brak jakichkolwiek badań czy certyfikatów, a oszczędność jest tylko pozorna, ponieważ po 2 latach urządzenie prawdopodobnie nie będzie prawidłowo działało.

Cena badanych i certyfikowanych sygnalizatorów, Eura CD-41A2, EL Home-70A4 czy Kidde 10LLCO, przekracza próg 115 zł. Dodatkowe kilkadziesiąt złotych pozwala nam jednak na zachowanie pewności, że sygnalizator nie jest tylko ozdobą, ale gwarantem bezpieczeństwa w sytuacji zagrożenia emisją tlenku węgla, a myśląc długofalowo - wydłużona gwarancja pozwala na oszczędność pieniędzy.

*RH - Wilgotność względna

Warto wiedzieć

Zanim zdecydujemy się na zakup jakiegokolwiek urządzenia warto zainteresować się, czy nie znajduje się ono na liście RAPEX.

System RAPEX utworzono dla zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów na terenie Unii Europejskiej. Na kartach systemu znajdują się urządzenia, które nie spełniają norm europejskich i są szkodliwe dla konsumentów.

Sprawdź - http://aisko.pl/niebezpieczneczujniki/niebezpieczne_czujniki_co.pdf